Geschiedenis Johannes Fontanus College

1924: koninklijk besluit goedgekeurde “Vereeniging tot Stichting en Instandhouding van Christelijke Scholen voor Uitgebreid Lager Onderwijs, gevestigd te Barneveld”.

Deze stichting was het gevolg van een samenwerking tussen hervormden en gereformeerden. Eén van de voorwaarden daarbij in de uitwerking was dat het hoofd der school bij toerbeurt hervormd of gereformeerd zou zijn (met het bestuur en het onderwijzend personeel voor de ene helft hervormd en de andere helft gereformeerd). De voorzitter van het bestuur was in de regel een dominee (wisselend herv en geref). Eens per maand waren deze bestuursleden verplicht 2 lessen bij te wonen. Bij verzuim werden zij beboet met 1 gulden. Als leerling ging je in die tijd ook nog op zaterdag (tot 12.00 uur naar school).
In de grote zaal van het toenmalig Nutsgebouw in de Langstraat werden op 16 april 1924 de handtekeningen gezet.

Zo kon op 1 mei 1925 de school met een eerste klas van 32 leerlingen beginnen, gehuisvest in gehuurde lokalen van de Julianaschool (aan de Kapteijnstraat) met als personeel een hoofd der school en een onderwijzer. (Ter vergelijking heeft het JFC nu 2350 leerlingen en dat is inclusief beide ISK’s.)
Na enige tijd werd er ook een handwerkonderwijzeres benoemd.

Het hoofd der school kreeg van de vereniging een huis aangeboden aan de Bloemendallaan, dat behalve de grond, die 800 gulden kostte, precies 8444,44 gulden kostte. Het hoofd der school betrok echter een eigenhuis aan de Nieuwstraat betrok, werd het huis aan de Bloemendallaan weer verkocht.

De ULO was een vierjarig traject, maar snelle leerlingen konden in drie jaar hun diploma halen. De volgende vakken stonden op het examenprogramma: vier talen, aardrijkskunde, geschiedenis, nationale historei, physica, rekenen/wiskunde, handelskennis, schrijven/tekenen. Er kwamen andere vakken (waar je geen examen in hoefde te doen, zoals gymnastiek en voor meisjes was er het vak handwerken. In 1931 werd het keuzevak machineschrijven (‘tienvingersysteem blindschrijven’) als keuzevak ingevoerd.
Salaris werd in die tijd nog contant uitbetaald door de directeur. Dat gebeurde op Sint Salarius, de laatste schooldag van de maand. In de jaren ’40 haalde de toenmalige directeur Van Raay daarvoor 1000 gulden bij de bank. Daar kon hij al het personeel van betalen.

In 1937 had de Julianaschool deze lokalen zelf weer nodig. De gemeente stelde toen een ander gebouw ter beschikking: het gebouw ‘Benno’ (voorheen kostschool en pension) dat tot 1967 als schoolgebouw dienst heeft gedaan. Dat gebouw stond naast de Julianaschool. In 1967 werd de nieuwe muloschool in gebruik genomen.

De periode ’40-’45 was ook voor het JFC een moeilijke periode door censuur op schoolboeken, door voedseltekort, door onderdrukking van Joodse Barnevelders en o.a. door beslaglegging van Benno door de Wehrmacht (waardoor men moest uitwijken naar een leegstaand gebouw van de vaktekenschool).
Na de oorlog kreeg ook het schoolbestuur (net als veel andere besturen) – in het kader van de zuivering – opdracht af te treden en tot nieuwe verkiezingen over te gaan (om te voorkomen dat foute personen in het bestuur zitting zouden hebben). Hier is door de vereniging destijds geen gevolg aan gegeven. In plaats daarvan is een zuiveringscommissie ingesteld die ingediende klachten tegen zittende bestuursleden zou toetsen. Er werd slechts 1 klacht ingediend die ongegrond werd verklaard.

Met de mammoetwet in 1968 werd de mulo een mavo. Er kwamen toen als snel plannen om ook een havo toe te voegen. Dat lukte in 1972 en dat resulteerde in de vorming van een nieuwe stichting: ‘Stichting voor Christelijk Voortgezet Onderwijs in Barneveld en Omgeving”. De school was toen een scholengemeenschap geworden. In 1976 volgde een vwo-afdeling. Op de rug van de mammoet werd ook het vak handvaardigheid als zijnde onderwijsvernieuwing ingevoerd.
In de 70’er jaren werden andere vakken ingevoerd als computerkunde en Latijn

1976 is ook het jaar geweest waarin de oude MULO zijn nieuwe naam ‘Johannes Fontanus College kreeg, het idee van de toenmalige rector Van Velzen.
De groei van de school ging in die jaren gepaard met lokalentekort. Houten noodgebouwen, tijdelijke behuizing in andere scholen, kerkzalen en zelfs in stacaravans dienden als oplossing hiervoor.

In 1983 bleken grote delen van de vloer van gebouw F verrot te zijn. Zo erg dat leerlingen erdoorheen zakten. Na onderzoek bleek de kelderzwam de veroorzaker. Deze zwam was wellicht uit Limburg met het gebouw meeverhuist.  

In 1984 kon worden begonnen met de bouw van een geheel nieuw gebouw ter vervanging van op één na alle noodgebouwen. Het gebouw F aan de Savornin Lohmanlaan, dat van steen was, moest blijven staan. De ontwerper van het nieuwe gebouw was architect Bos uit Baarn, onze huisarchitect te noemen aangezien deze architect ook de latere bouwdelen en het – een paar jaar geleden – genoveerde deel voor zijn rekening heeft genomen. Het zou een mooie ruime school worden, gelegen aan de rand van het ‘Oosterse Bos’. Aannemer was Van Driesten Bouw uit Ede.
De eerste steen werd op 24 april 1985 door brugklasleerlingen gelegd. Deze steen is nog steeds aanwezig in de centrale hal met het opschrift uit Psalm 111: “De vreze des Heren is het beginsel der wijsheid.” De oplevering vond plaats op donderdag 17 oktober 1985.

Ook met de renovatie van het bouwdeel ’85 is deze staan bewaard gebleven: bewust als zijnde de hoeksteen van ons fysieke en geestelijk bouwwerk. In dankbaarheid en met ontzag voor Hem die onze gids al die jaren is geweest, mogen we ons jubileum vieren. Vieren doen we nu, we genieten van het moment. Vieren doen we ook uit dankbaarheid voor wat ons sinds 1925 is gegeven.

Zoals de tijd zich lijkt te versnellen zo is er ook na de jaren ’80 ontzettend veel gebeurd dat invloed heeft gehad op het JFC. De jaren ’90 waren crisisjaren waardoor met een terugloop van leerlingen een reorganisatie nodig was. Die kon gelukkig gebeuren zonder dat er medewerkers hoefde ontslagen te worden. Onrust gaf dat wel in school. We zijn daar samen goed uitgekomen.

Onderwijskundig is er veel gebeurd: het vakkenaanbod werd uitgebreid (maatschappijwetenschappen, Cambridge Engels, Spaans, filosofie, het technasium, de nieuwe mavo, etc) zodat er voor alle leerlingen uit de regio veel te kiezen valt, er zijn veel maatwerkmogelijkheden (zoals rooster op maat) zodat we meer tegemoet kunnen komen aan persoonlijke talenten en behoeften van leerlingen.
Met de komst van de ISK voor leerlingen van statushouders heeft de school een extra maatschappelijke opdracht op zich genomen: kinderen die vanuit een kansloze positie in Nederland zijn gekomen aansluiting laten vinden bij het reguliere vervolgonderwijs en te laten integreren in Nederland. Sinds 2016 heeft deze school bestaansrecht (helaas door oorlogen in vele delen van onze wereld) en is zij succesvol gezien de jaarlijks uitstroom van leerlingen.

Het JFC is een begrip in Barneveld en de wijde omtrek. We hebben een goede naam, als christelijke school en als christelijke werkgever en met elkaar doen we elke dag weer ons best om dat nog weer beter te doen. De toekomst van de school ziet er goed uit: financieel gaat het voor de wind, we hebben een prachtig gebouw, een fijne samenwerking met de gemeente, met andere scholen, bedrijven en instanties. Natuurlijk zijn er in deze tijd ook de nodige uitdagingen. Daarom is het zo belangrijk dat leerlingen de school als een veilige plek ervaren om te kunnen oefenen voor het leven, het leven nu en in de toekomst. Dat vraagt structuur, duidelijkheid en alertheid om in te kunnen schatten wat vandaag en in de toekomst nodig is om leerlingen optimaal te begeleiden, vanuit de houding dat we samen heel veel kunnen bereiken, in het vertrouwen dat Hij ons daarbij leidt.

In de hele historie is het zo geweest – en nog steeds – dat oud-leerlingen medewerker (docent of anderszins) op het JFC worden. Dit tekent de betrokkenheid en de onderlinge sfeer en moraal van onze gemeenschap. We hebben heel veel gemeenschappelijk: de passie voor kinderen om hen elke dag weer opnieuw bij te staan in hun ontwikkeling op weg naar de volwassenheid.